Tavsiye Kitap: Emile "bir çocuk büyüyor" / J.J. Rousseau

Vee 2019'da bitirdiğim bir başka kitap, Emile "bir çocuk büyüyor". Harikulâde, heyecan verici ve ezber bozacak nitelikte bir serüvendi. Bilmenizi istediğim şey bu hayattan bir anne-baba, eğitimci, abla, ağabey, teyze veya amca figüranı olarak geçiyorsanız, bu kitapla yolunuzu muhakkak kesiştiriniz. Kitabı okurken onu bir boyama kitabına çevirmemin aslına bakacak olursak, bu çocuk eğitimine dair yazılan kitapta önemli görmediğim sayfa, sözcük neredeyse yok denilecek kadar azdı. Dilerseniz bu mühim ve zevkli konuları bünyesinde barındıran kitabın içeriğinden biraz bahsedeyim. Fransız yazar J.J. Rousseau, kendisine Emile adında hayali bir öğrenci yaratır. Bu öğrencisini ideal bir insan gibi yetiştirebilmek için anne ve baba rolünü de bizzat kendisi üstlenmistir. Doğumundan evliliğine kadar olan süreçte Emile'yi alışılmışın dışında, modern dünyada yapaylıktan uzak ve doğallığa yakın bir şekilde tabiatın kucağında büyütüyor. Emile'nin bedeni de ruhu gibi özgür olacağından doğduktan sonra kundağa sarılıp zincire vurulması engellenmiştir. Hareketlerine, keşfetme isteğini söndürebilecek en ufak bir kısıtlama getirilmemiştir. Bu bağlamda aşırı korumacı ve aşırı hizmet sunan ebeveynleri eleştirip Emile'yi bunlardan uzak tutarak doğanın kırlarında serbest bırakmıstır. Ne çok soğuk ne de çok sıcak havaya alıştırmamış, her koşulda kendi vücut sıcaklığını korulabilmesi için onu tüm olasılıklara hazırlamıştır. Yemek, giyisi, ihtiyaçlar gibi tabii konularda da tabiatın sadelik çizgisinden sapmamış ve çocuğun sadece ihtiyaç duyduklarını zamanında temin etmekle kendini mesul tutmuştur. Hiçbir zaman ihtiyacı olmayan fazladan şeyleri önüne koyarak onun arzularını çoğaltmamıştır. Zira arzular ne kadar çoğalırsa onları gerçekleştiremeyince de mutsuzluk baş gösterir. Emile, hiçbir zaman emir almamış ve başkalarının isteklerini zorla yerine getirmemiştir. Çünkü kendi haklarının farkındadır. Bunun için her zaman bilgilendirilmiştir. Yönetimin kendisinde olduğuna (ama aslında ebeveyninin kontrolü altında) inandırılmıştır ve bu sayede özgüvene sahiptir. Emile büyüdükçe ahlâki değerlerden, insanı değerlerden ve toplumsal ilişkilere kadar tüm konularda temeli sağlam bir şekilde donatılmıştır. Ergenlik çağı ve sonrasında da fiziksel ve zihinsel gelişimi hassasiyetle takip edilmiş ve bu dönemlere göre muamele edilmiştir. Aslında kitabı okurken Emile ile beraber siz de büyüyorsunuz. Bazen kendinizi, bazen öğrencinizi bazen de çocuğunuzu (gelecekteki çocuğunuz) Emile'nin yerine koyabiliyorsunuz. Kitapta elbette ki katılmadığım ve bana göre abartıya kaçan rahatsız edici noktalar da yok değildi. Yazarın kız ve erkek çocuklarının farklı fıtratlara, özelliklere sahip olmasından yola çıkara kız çocuklarının itaatkâr olacak şekilde yetiştirilmesi düşüncesinde biraz dozu aştığını düşünmeden edemedim. Genel olarak çocuk eğitimi için harika bir kitap ve muhakkak okumanızı tavsiye ediyorum. Keyifli okumalar 😊
Kübra Değirmenci